Thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về tăng cường công tác văn thư – lưu trữ phục vụ sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, công tác lưu trữ tại tỉnh Nghệ An đã từng bước được kiện toàn và phát triển qua nhiều giai đoạn, phù hợp với yêu cầu thực tiễn và quy định của pháp luật.

Năm 1999, Trung tâm Lưu trữ tỉnh Nghệ An được thành lập theo Quyết định số 28/1999/QĐ.UB/HC ngày 12/4/1999 của UBND tỉnh Nghệ An, trực thuộc Văn phòng UBND tỉnh, có chức năng giúp thực hiện công tác lưu trữ trên địa bàn tỉnh. Đến năm 2008, theo quy định của Chính phủ, Trung tâm được chuyển về trực thuộc Sở Nội vụ và thực hiện chức năng lưu trữ lịch sử.

Năm 2011, thực hiện Thông tư số 02/2010/TT-BNV của Bộ Nội vụ, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 57/2011/QĐ-UBND ngày 03/11/2011 thành lập Chi cục Văn thư – Lưu trữ tỉnh Nghệ An trên cơ sở hợp nhất Trung tâm Lưu trữ và Phòng Quản lý Văn thư – Lưu trữ thuộc Sở Nội vụ.

Năm 2023, thực hiện các chủ trương về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị theo Nghị quyết số 18-NQ/TW và các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Nghệ An, Chi cục Văn thư – Lưu trữ được tổ chức lại thành Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Nghệ An. Việc thành lập Trung tâm được thực hiện theo Quyết định số 2052/QĐ-UBND ngày 13/7/2023 của UBND tỉnh Nghệ An.

Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Nghệ An là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Nội vụ, có chức năng trực tiếp quản lý, bảo quản, khai thác và phát huy giá trị tài liệu lưu trữ lịch sử của tỉnh. Việc hình thành Trung tâm đánh dấu bước phát triển mới trong công tác lưu trữ tại Nghệ An, góp phần quan trọng trong gìn giữ ký ức lịch sử, hỗ trợ công tác nghiên cứu, phục vụ nhu cầu tra cứu thông tin của các cơ quan, tổ chức và cá nhân; đồng thời đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong giai đoạn hiện nay.